Οξεία σκωληκοειδίτιδα ονομάζεται η φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης, που προκαλείτε μετά από την μερική ή πλήρη απόφραξη του αυλού της. θεωρείται η συχνότερη χειρουργική πάθηση του ανθρώπου ενώ η εμφάνιση της είναι συχνότερη στην παιδική και εφηβική ηλικία. Η λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή είναι η προτεινόμενη χειρουργική θεραπεία της πάθησης.
Τι είναι η σκωληκοειδής απόφυση;
Στα αρχικά στάδια της εξέλιξης του ανθρώπινου είδους, όταν ο άνθρωπος ήταν αποκλειστικά χορτοφάγος, η σκωληκοειδής απόφυση αποτελούσε λειτουργικό τμήμα του παχέος εντέρου. Με την σταδιακή εξέλιξη του ανθρώπου η σκωληκοειδής απόφυση ατρόφησε και ουσιαστικά σήμερα αποτελεί εντερικό υπόλειμμα του εντέρου χωρίς καμία ιδιαίτερη λειτουργία για τον οργανισμό, αφού δεν χρησιμεύει ούτε στην απορρόφηση, ούτε στην πέψη των τροφών. Εντούτοις, στην σκωληκοειδή απόφυση εντοπίζεται αυξημένος αριθμός λεμφαδένων που συμμετέχουν στην παραγωγή ανοσοσφαιρινών. Παρόλα αυτά η αφαίρεσή της δεν διαταράσσει καθόλου την άμυνα του οργανισμού. Συμπερασματικά η χειρουργική αφαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης δεν διαταράσσει καθόλου, την ομαλή λειτουργία του ανθρώπινου οργανισμού.
Πού βρίσκεται ανατομικά η σκωληκοειδής απόφυση;
Η σκωληκοειδής απόφυση, συνήθως έχει μέγεθος και σχήμα μικρού δακτύλου και εντοπίζεται στην αρχή του παχέος εντέρου, στο τμήμα που ονομάζεται τυφλό.
Το μέγεθός της ποικίλει και κυμαίνετε από 5 – 15 εκατοστά, με διάμετρο 0,5 – 1 εκατοστό.
Ανάλογα με το σημείο που εντοπίζεται η κορυφή της σκωληκοειδούς αποφύσεως, αυτή μπορεί να έχει διαφορετικές θέσεις (οπισθοτυφλική, ενδοπυελική, παρακολική κ.α.
Στο σώμα η θέση της εντοπίζεται στο δεξιό κάτω πλάγιο της κοιλιάς. Κάτω από τον ομφαλό και δεξιά του σώματος.
Τι είναι η οξεία σκωληκοειδίτιδα και από τι προκαλείται;
Οξεία σκωληκοειδίτιδα ονομάζεται η φλεγμονή της σκωληκοειδούς απόφυσης. Η φλεγμονή αυτή, ξεκινάει με την σταδιακή ή απότομη απόφραξη του αυλού της σκωληκοειδούς.
Η απόφραξη αυτή μπορεί να οφείλεται σε μηχανικά αίτια, όπως είναι η απόφραξη από κοπρόλιθο, σπόρους, στερεά κατάλοιπα των τροφών ακόμα και παράσιτα του εντέρου ή μπορεί να οφείλεται σε μολυσματικά αίτια (ιογενείς ή μικροβιακές λοιμώξεις) που οδηγούν σε υπερτροφία των λεμφοζιδίων που βρίσκονται στο τοίχωμα της σκωληκοειδούς.
Η απόφραξη της σκωληκοειδούς οδηγεί στον σχηματισμό μιας κλειστής πλέον κοιλότητας, εντός της οποίας συσσωρεύονται οι εκκρίσεις από τον βλεννογόνο της, και οι μικροοργανισμοί (μικρόβια) αρχίζουν να αναπτύσσονται και να πολλαπλασιάζονται προκαλώντας σταδιακά, διάταση του οργάνου και οίδημα.
Στο στάδιο αυτό έχουμε την οξεία οιδηματώδη σκωληκοειδίτιδα (ή οξεία καταρροϊκή σκωληκοειδίτιδα). Να σημειωθεί ότι, στο στάδιο αυτό η άρση της απόφραξης της σκωληκοειδούς απόφυσης οδηγεί σε αυτόματη ίαση και υποχώρηση των συμπτωμάτων.
Η συνεχιζόμενη απόφραξη της σκωληκοειδούς οδηγεί σε περεταίρω οίδημα του οργάνου, βακτηριδιακή επιμόλυνση του τοιχώματος, απόφραξη των μικρών αγγείων και στάση της λεμφικής ροής. Το στάδιο αυτό ονομάζεται οξεία φλεγμονώδης σκωληκοειδίτιδα. Στο στάδιο αυτό, θεραπευτικά επιβάλλεται η χειρουργική αφαίρεση της σκωληκοειδίτιδας.
Εάν δεν ακολουθήσει η χειρουργική θεραπεία τότε σταδιακά το τοίχωμα της σκωληκοειδούς νεκρώνεται λόγω πλήρους απόφραξης των αγγείων του οργάνου. Το στάδιο αυτό ονομάζεται νεκρωτική ή γαγγραινώδης σκωληκοειδίτιδα.
Το επόμενο στάδιο είναι η ρήξη (δηλαδή η διάτρηση) της σκωληκοειδούς και έξοδος του μολυσματικού περιεχομένου του εντέρου στην ελεύθερη περιτοναϊκή κοιλότητα, δηλαδή την κοιλία οδηγώντας στην εμφάνιση της οξείας περιτονίτιδας. Πρόκειται για σοβαρή επιπλοκή της οξείας σκωληκοειδίτιδας που μπορεί πολύ γρήγορα να οδηγήσει σε πλήρη απορύθμιση της ομοιόστασης του οργανισμού με συνέπεια ακόμα και τον θάνατο.
Πόσο συχνή είναι η οξεία σκωληκοειδίτιδα;
Η οξεία σκωληκοειδίτιδα, θεωρείται η συχνότερη χειρουργική πάθηση του ανθρώπου. Εκδηλώνεται με ετήσια συχνότητα περίπου 100 περιστατικών ανά 100.000 πληθυσμού και είναι ελαφρός συχνότερη (κατά 1,4 φορές) στους άντρες από ότι στις γυναίκες. Η εμφάνιση της είναι συχνότερη στην παιδική ηλικία ενώ το μέγιστο της συχνότητα της εμφανίζεται στην εφηβική ηλικία και ακολούθως μειώνεται με την αύξηση της ηλικίας.
Ποιά είναι τα συμπτώματα της οξείας σκωληκοειδίτιδας;
Ο ασθενής που πάσχει από οξεία σκωληκοειδίτιδα παρουσιάζει αρχικά περιομφαλικό άλγος που ακολουθείται από ανορεξία και ναυτία. Στις επόμενες ώρες ο πόνος γίνεται εντονότερος και εντοπίζεται στο δεξιό κάτω τμήμα της κοιλιάς (δεξιός λαγόνιος βόθρος). Αυτή η μετακίνηση του άλγους από την περιομφαλική περιοχή στον δεξιό λαγόνιο βόθρο αποτελεί σημαντικό διαγνωστικό στοιχείο από το ιστορικό του ασθενούς. Επίσης μπορεί να εμφανισθούν έμετοι, δυσκοιλιότητα ή ακόμα και διάρροια χωρίς εντούτοις να υποχωρεί η ένταση του πόνου. Η δυσκοιλιότητα παρουσιάζεται συνήθως στους ενήλικες ασθενείς ως αποτέλεσμα φλεγμονής του περιτοναίου ενώ η διαρροία αφορά κυρίως τα παιδιά ως αποτέλεσμα της φλεγμονής του εντέρου.
Τα συμπτώματα αυτά αφορούν κυρίως την οξεία οιδηματώδη σκωληκοειδίτιδα και η διάρκεια των συμπτωμάτων είναι λιγότερη των 48 ωρών. Η συνέχιση των ενοχλήσεων, η επιδείνωση του πόνου και η εμφάνιση πυρετού με ρίγος σημαίνει την επιδείνωση της πάθησης που μπορεί να οδηγεί στο επόμενο στάδιο της γαγγραινώδους σκωληκοειδίτιδας.
Πως γίνεται η διάγνωση της οξείας σκωληκοειδίτιδας;
Η διάγνωση της σκωληκοειδίτιδας βασίζεται στην αξιολόγηση του ιατρικού ιστορικού την κλινική εξέταση και τον εργαστηριακό έλεγχο.
Υπάρχει μεγάλος αριθμός παθήσεων που μπορεί να εκδηλωθούν με εικόνα παρόμοια με εκείνη της σκωληκοειδίτιδας. Εντούτοις η σωστή αξιολόγηση των συμπτωμάτων και η λεπτομερής χειρουργική εξέταση της κοιλιάς συμβάλουν ουσιαστικά στην διαφορική διάγνωση της νόσου.
Αξιολογείται το σημείο έκκλησης και η ένταση του κοιλιακού πόνου, ελέγχετε η φυσιολογική εντερική κινητικότητα, ελέγχεται η φλεγμονώδης αντίδραση του περιτοναίου, ελέγχεται η θερμοκρασία του σώματος και τέλος αξιολογείται η γενική κατάσταση του ασθενούς.
Ο εργαστηριακός έλεγχος αφορά εξετάσεις αίματος και ούρων. Ο αριθμός των λευκών αιμοσφαιρίων, των ουδετερόφιλών και η c αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP) αξιολογούνται ανάλογα. Να σημειωθεί ότι, τις πρώτες ώρες μετά την εμφάνιση των συμπτωμάτων ο εργαστηριακός έλεγχος του αίματος μπορεί να είναι φυσιολογικός και να χρειαστεί επανάληψη την επόμενη ημέρα.
Από τις απεικονιστικές εξετάσεις, προτείνεται ο υπέρηχος κοιλιάς. Ο υπερηχογραφικός έλεγχος της κοιλιάς συμβάλει ουσιαστικά κυρίως, στην διαφορική διάγνωση της νόσου. Με την εξέταση αυτή μπορεί να αποκλεισθούν άλλα νοσήματα που μοιάζουν με οξεία σκωληκοειδίτιδα όπως η μεκέλειος απόφυση, η έκτοπη κύηση, η ένδομητρίωση, η ρήξη κύστης ωοθήκης, η συστροφή κύστης ωοθήκης, η σαλπιγγίτιδα, η πυελοπεριτονίτιδα, ο κωλικός νεφρού, η νεφρολιθίαση, η μεσεντέριος λεμφαδενίτιδα κ.α.
Να σημειωθεί ότι, η υπερηχογραφική απεικόνιση της σκωληκοειδούς μπορεί να μην καταστεί εφικτή είτε λόγω μεγάλης αεροπλήθιας του εντέρου είτε λόγω έκτοπης θέση (π.χ οπισθοτυφλικά ). Η απεικόνιση διογκωμένης σκωληκοειδούς με παχύ οιδηματώδες τοίχωμα επιβεβαιώνει την διάγνωση της οξείας φλεγμονής του οργάνου.
Ποιά είναι η θεραπεία της οξείας σκωληκοειδίτιδας;
Η θεραπευτική αντιμετώπιση της οξείας σκωληκοειδίτιδας είναι αποκλειστικά χειρουργική. Η διεθνής θεραπευτική πρακτική σε περιπτώσεις οξείας σκωληκοειδίτιδας είναι η χειρουργική αφαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης. Η συντηρητική αντιμετώπιση με χορήγηση αντιβιοτικών μπορεί να βοηθήσει μόνο σε μια οιδηματώδη σκωληκοειδίτιδα, εντούτοις δεν θεραπεύει την νόσο. Το μεγαλύτερο ποσοστό των ασθενών που θα αντιμετωπιστούν συντηρητικά πρόκειται να εμφανίσει και νέα κρίση εντός του έτους.
Η χειρουργική αφαίρεση της σκωληκοειδούς μπορεί να γίνει ανοικτά με μικρή τομή του δέρματος στο δεξιό πλάγιο κοιλιακό τοίχωμα ή λαπαροσκοπικά μέσω τριών μικρών οπών. Σήμερα με την εξέλιξη της χειρουργικής τεχνολογίας προτεινόμενη χειρουργική τεχνική είναι η λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή.
Λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή. Τι είναι, πως γίνεται και ποιά πλεονεκτήματα έχει.
Σήμερα προτεινόμενη χειρουργική τεχνική στην αντιμετώπιση της οξείας σκωληκοειδίτιδας είναι η λαπαροσκοπική σκωληκοειδεκτομή. Η λαπαροσκοπική επέμβαση εκτελείται μέσω τριών μικρών οπών. Η πρώτη βρίσκεται στο ύψος του ομφαλού και έχει μέγεθος 1εκατοστό και οι άλλες δύο τοποθετούνται στο πλάγιο κοιλιακό τοίχωμα κάτω του ομφαλού και έχουν μέγεθος 0.5 εκατοστά. Συνεπώς το συνολικό χειρουργικό τραύμα είναι μόλις 2εκατοστά. Η επέμβαση εκτελείται υπό γενική αναισθησία και έχει διάρκεια περίπου 40λεπτών. Ο ασθενής παραμένει στο νοσοκομείο το πρώτο 24ώρο και στην συνέχεις λαμβάνει εξιτήριο.
Τα σημαντικότερα πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής σκωληκοειδεκτομής είναι:
- Περιορισμός του χειρουργικού τραύματος.
- Πληρέστερος έλεγχος της περιτοναϊκής κοιλότητας για συνυπάρχουσες παθήσεις.
- Ανεύρεση και αφαίρεση της σκωληκοειδούς απόφυσης ακόμα και όταν εντοπίζεται σε έκτοπη θέση (οπισθοτυφλικά, ενδοπυελικά, παρακολικά) χωρίς να χρειάζεται επέκταση της χειρουργικής τομής, όπως μπορεί να απαιτηθεί στην ανοιχτή χειρουργική επέμβαση.
- Ταχύτερη αποκατάσταση της εντερικής κινητικότητας.
- Μικρότερη διάρκεια νοσηλείας.
- Είναι ασφαλέστερη σε παχύσαρκα άτομα, και σε ασθενείς με διαταραχές επούλωσης, όπως οι διαβητικοί ασθενείς
Διαβάστε σχετικά άρθρα