Κολπική μαρμαρυγή αίτια, συμπτώματα διάγνωση και θεραπεία

Κολπική μαρμαρυγή αίτια, συμπτώματα διάγνωση και θεραπεία

Κολπική μαρμαρυγή και διαφραγματοκήλη

Σήμερα είναι γνωστό και επιβεβαιωμένο ότι, η διαφραγματοκήλη σχετίζεται άμεσα με την κολπική μαρμαρυγή της καρδιάς, ιδιαίτερα σε ανθρώπους μικρής και μέσης ηλικίας.
Σε πρόσφατη μελέτη (Pol J Radiol. 2021; 86: e1–e3) του 2021 αναφέρεται ότι το 7,1% των ασθενών με διαφραγματοκήλη πάσχει από κολπική μαρμαρυγή ακόμα και αν η διαφραγματοκήλη τους είναι μικρότερη ή ίση των 2εκ. Ενώ η κολπική μαρμαρυγή στον γενικό πληθυσμό κυμαίνεται στο 1-1,5%.
Συμπερασματικά, η κολπική μαρμαρυγή είναι 7 φορές συχνότερη σε ασθενής με διαφραγματοκήλη και γαστροοισοφαγική παλινδρομική νόσο.

Τι είναι η κολπική μαρμαρυγή;

Η κολπική μαρμαρυγή αποτελεί την συχνότερη αρρυθμία της καρδιάς σε άτομα μέσης ηλικίας ενώ ταυτόχρονα είναι και η συνηθέστερη αιτία αγγειακών εγκεφαλικών επεισοδίων.
Κολπική μαρμαρυγή είναι η αρρυθμία που καταστέλλει τον φυσιολογικό ρυθμό της καρδιάς, των 60 – 70 παλμών το λεπτό. Ενώ αναγκάζει την καρδιά να λειτουργεί με αυξημένους παλμούς που κυμαίνονται από 100 έως 150 το λεπτό. Αποτέλεσμα αυτής της ταχυκαρδίας είναι να μην προωθείται σωστά το αίμα στα αγγεία και να λιμνάζει στους κόλπους της καρδιάς. Η στάση του αίματος στους κόλπους της καρδιάς, μπορεί να προκαλέσει θρόμβους, δηλαδή έμβολα, που όταν μετακινηθούν στο αγγειακό δίκτυο το αποφράσσουν, προκαλώντας αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο ή πνευμονική εμβολή.
Το κύριο σύμπτωμα στην κολπική μαρμαρυγή είναι το φτερούγισμα της καρδιάς ή αλλιώς το αίσθημα παλμών πίσω από το στήθος, η δύσπνοια και το αίσθημα καταβολής. Τα επεισόδια κολπικής μαρμαρυγής μπορεί να έρχονται και να φεύγουν αρκετές φορές μέσα στην ημέρα.

κολπική μαρμαρυγή

Πως σχετίζεται η διαφραγματοκήλη με την κολπική μαρμαρυγή;

Η διαφραγματοκήλη εξ ορισμού προκαλείται όταν τμήμα του στομάχου εισέρχεται στον θώρακα δια μέσω του διαφράγματος.
Ο πλέον αποδεκτός μηχανισμός συσχέτισης της διαφραγματοκήλης με την κολπική μαρμαρυγή είναι ο μηχανικός ερεθισμός του δεξιού κόλπου της καρδιάς από το τμήμα του στομάχου που ολισθαίνει προς τον θώρακα. Στον δεξιό κόλπο της καρδιάς είναι η ανατομική θέση στην οποία βρίσκεται ο φυσικός βηματοδότης της καρδιάς. Η ολίσθηση του θόλου του στομάχου προς τον θώρακα προκαλεί μηχανικό -εξ επαφής- ερεθισμό στον δεξιό κόλπο με πιθανό αποτέλεσμα την καταστολή της λειτουργείας του φλεβόκομβου, δηλαδή του φυσικού βηματοδότη της καρδιάς. Στην περίπτωση αυτή αναλαμβάνουν δευτερεύοντες βηματοδότες της καρδιάς που ευθύνονται και για την κολπική μαρμαρυγή. ΄
Υπάρχουν και άλλοι μηχανισμοί που μπορεί να αιτιολογούν την σχέση της κολπικής μαρμαρυγής με την διαφραγματοκήλη και σχετίζονται κυρίως με την χημική (μέσω κυτοκινών) διέγερση του πνευμονογαστρικού νεύρου από την φλεγμονή (οισοφαγίτιδα) που προκαλεί η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση στο τελικό τμήμα του οισοφάγου. Σήμερα υπάρχουν αρκετές μελέτες που δείχνουν αυξημένη συσχέτιση της φλεγμονής του τελικού τμήματος του οισοφάγου, δηλαδή του βαθμού οισοφαγίτιδας, με την εμφάνιση της κολπικής μαρμαρυγής.

κολπική μαρμαρυγή

Ποια είναι τα συνηθέστερα συμπτώματα;

Κάποιος που πάσχει από διαφραγματοκήλη και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση γνωρίζει πολύ καλά τις καούρες, τον οπισθοστερνικό καυστικό πόνο, τις όξινες αναγωγές (ξινίλες) τον έμετο και την δυσκαταποσία που συνοδεύουν την πάθηση του. Το σύμπτωμα που θα πρέπει να τον ανησυχήσει, είναι το αίσθημα των προκάρδιων παλμών (δηλαδή το φτερούγισμα της καρδιάς πίσω από το στήθος), το οποίο συνήθως συνοδεύτε από αίσθημα καταβολής ή ακόμα και δύσπνοιας. Το σύμπτωμα αυτό εκδηλώνεται μετά από ένα πλούσιο γεύμα. Άλλες φορές μπορεί να εμφανιστεί μετά την σωματική προσπάθεια ή την άσκηση και σχετίζεται με την αύξηση της ενδοκοιλιακής πίεσης.

Σε άλλες περιπτώσεις συμβαίνει κατά την νυχτερινή κατάκλιση στο κρεβάτι. Ενώ σε κάποιες περιπτώσεις συμβαίνει στην διάρκεια του νυχτερινού ύπνου, αφυπνίζοντας τον πάσχοντα με ένα δυσάρεστο αίσθημα πνιγμονής.
Αν έχετε τέτοια συμπτώματα θα πρέπει άμεσα να ενημερώσετε τον καρδιολόγο σας ή τον ειδικό γιατρό, προκειμένου να γίνει ο απαραίτητος διαγνωστικός έλεγχος και να λάβετε θεραπεία.

Έχω διαφραγματοκήλη. Κινδυνεύω να εκδηλώσω κολπική μαρμαρυγή;

Η παρουσία διαφραγματοκήλης και ειδικότερα όταν συνυπάρχει με γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση και οισοφαγίτιδα αυξάνει κατά 7 φορές, σε σχέση με τον γενικό πληθυσμό, την πιθανότητα να εμφανίσετε κολπική μαρμαρυγή.
Ο βαθμός της οισοφαγίτιδας σχετίζεται αναλογικά με την εκδήλωση της αρρυθμίας. Δηλαδή κάποιος που έχει πρώτου ή δευτέρου βαθμού οισοφαγίτιδα, κινδυνεύει λιγότερο από κάποιον με τρίτο ή τέταρτο βαθμό οισοφαγίτιδας.
Επίσης, μικρές διαφραγματοκήλες των 2εκ., έχουν μεγαλύτερη συσχέτιση με την κολπική μαρμαρυγή, από ότι μεγαλύτερες διαφραγματοκήλες άνω των 4εκ.
Η πιθανότητα εμφάνισης κολπικής μαρμαρυγής αυξάνεται όταν η διαφραγματοκήλη συνυπάρχει με άλλες παθήσεις, όπως το αυξημένο σωματικό βάρος (παχυσαρκία), η αρτηριακή υπέρταση, ο σακχαρώδη διαβήτη και η στεφανιαία νόσο.

κολπική μαρμαρυγήΈχω κολπική μαρμαρυγή και διαφραγματοκήλη. Τι εξετάσεις πρέπει να κάνω;

Ασθενείς που πάσχουν από κολπική μαρμαρυγή θα πρέπει πάντα να εξετάζονται για διαφραγματοκήλη, οισοφαγίτιδα και γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση. Ειδικότερα, όταν οι ασθενείς αυτοί είναι ηλικίας μεταξύ 50 και 65ετών χωρίς στεφανιαία νόσο και σακχαρώδη διαβήτη. Στην περίπτωση αυτή, η παρουσία της διαφραγματοκήλης ως αιτία της κολπικής μαρμαρυγής είναι πολύ μεγάλη.
Οι συνηθέστερες εξετάσεις που απαιτούνται είναι:
• Η γαστροσκόπηση, για την διαπίστωση της διαφραγματοκήλης, την ταυτοποίηση του τύπου (ολισθαίνουσα, παραοισοφαγική) και του μεγέθους της. Επίσης ελέγχεται ο βαθμός και η έκταση της οισοφαγίτιδας. Η γαστροσκόπηση μπορεί να συμπληρωθεί και από άλλες εξετάσεις, όπως η μανομετρία και η ph μετρία του οισοφάγου.
• Αξονική τομογραφία (CT) θώρακος και άνω κοιλίας. Η εξέταση αυτή απεικονίζει την ολίσθηση του στομάχου στον θώρακα αλλά κυρίως μπορεί να δείξει την επαφή του στομάχου με τον αριστερό κόλπο της καρδιάς. Φυσιολογικά η απόσταση μεταξύ αριστερού κόλπου και οισοφάγου είναι 5mm.

Ποια είναι η θεραπεία της κολπικής μαρμαρυγής που οφείλεται σε διαφραγματοκήλη;

Η θεραπεία της κολπικής μαρμαρυγής, όταν διαπιστωμένα οφείλεται, στην παρουσία διαφραγματοκήλης ή γαστροοισοφαγικής παλινδρόμησης είναι αποκλειστικά και μόνο η χειρουργική διόρθωση της διαφραγματοκήλης.
Η χειρουργική επέμβαση εκλογής είναι η θολοπλαστική κατά Nissen.
Πρόκειται για μια αποτελεσματική και απόλυτα ενδεδειγμένη χειρουργική τεχνική που εκτελείτε λαπαροσκοπικά ή ρομποτικά.
Η θολοπλαστική κατά Nissen περιλαμβάνει τρία στάδια.
• Στο πρώτο στάδιο γίνεται η ανάταξη του τμήματος του στομάχου που ολισθαίνει στον θώρακα και έρχεται σε επαφή με τον αριστερό κόλπο της καρδιάς.
• Στο δεύτερο στάδιο γίνεται η συρραφή των σκελών του διαφράγματος με μεμονωμένες ραφές, ενώ σε επιλεγμένες περιπτώσεις μπορεί να χρησιμοποιηθεί και πλέγμα για την ενίσχυση του τοιχώματος. Με τον τρόπο αυτό, ουσιαστικά κλείνει η τρύπα του διαφράγματος δια μέσου της οποίας, μπορούσε να ολισθαίνει ο θόλος του στομάχου στον θώρακα.
• Στο τρίτο στάδιο, ο θόλος του στομάχου περιελίσσεται κατά 360μοίρες γύρω από το τελικό τμήμα του οισοφάγου, ενισχύοντας τον βαλβιδικό μηχανισμό του κατώτερου οισοφαγικού σφικτήρα.
Η χειρουργική επέμβαση εξασφαλίζει την ανάταξη του τμήματος του στομάχου που περνά στον θώρακα, εμποδίζει την υποτροπή της ολίσθησης του στομάχου και ταυτόχρονα ενισχύει τον κατώτερο οισοφαγικό σφικτήρα. Με τον τρόπο αυτό επανέρχεται το στομάχι στην φυσιολογική του ανατομική θέση και εμποδίζεται η γαστροοισοφαγική παλινδρόμηση.

Η χειρουργική διόρθωση της διαφραγματοκήλης θα θεραπεύσει την κολπική μαρμαρυγή;

Η χειρουργική διόρθωση της διαφραγματοκήλης θα μειώσει σημαντικά τα επεισόδια κολπικής μαρμαρυγής σε όλους τους ασθενείς και σίγουρα θα εμποδίσει την επιδείνωση τους. Όσο νωρίτερα αντιμετωπίζεται η κολπική μαρμαρυγή, τόσο μεγαλώνει και το ποσοστό των ασθενών που απαλλάσσονται από την αρρυθμία μετά την χειρουργική διόρθωση.
Σε ορισμένες εργασίες αναφέρεται ότι ασθενείς που πάσχουν από κολπική μαρμαρυγή για διάστημα μικρότερο των έξι μηνών, η χειρουργική διόρθωση της διαφραγματοκήλης, θεραπεύει την αρρυθμία σε ποσοστό 75% ενώ στο 12% τα επεισόδιά αρρυθμίας είναι πολύ σπάνια και μικρής διάρκειας χωρίς να απαιτείτε φαρμακευτική αγωγή. Σε άλλες εργασίες τα ποσοστά θεραπείας είναι στο 30-35%. Οι διαφορές αυτές πιθανόν να οφείλονται στον χρόνο που μεσολαβεί από την εμφάνιση της αρρυθμίας μέχρι την χειρουργική διόρθωση ή ακόμα και σε συνυπάρχουσες παθήσεις της καρδιάς.

Διαβάστε σχετικά άρθρα