Πρόληψη για τον καρκίνο του μαστού.
Ο καρκίνος του μαστού είναι νόσος που μπορεί να θεραπευτεί πλήρως, εάν υπάρξει πρώιμη διάγνωση. Υπολογίζεται ότι, στην Ευρώπη το 80% των νέων περιστατικών καρκίνου του μαστού θα μπορούσαν να έχουν προληφθεί πριν την εκδήλωση της νόσου. Κάθε σύγχρονή γυναίκα, θα πρέπει να γνωρίζει δύο πράγματα
1.Ποια είναι η ομάδα αυξημένου κινδύνου για τον καρκίνο του μαστού και εάν ανήκει σε αυτήν.
2.Ποίος είναι ο προληπτικός έλεγχος.
Ομάδα αυξημένου κινδύνου.
Κάθε γυναίκα που συγκεντρώνει δύο ή περισσότερους από τους παρακάτω προδιαθεσικούς παράγοντες, ανήκει σε ομάδα αυξημένου κινδύνου.
Οι σημαντικότεροι, προδιαθεσικοί παράγοντες είναι:
- Η ηλικία. Όσο μεγαλώνει η γυναίκα, αυξάνεται η πιθανότητα να αναπτύξει καρκίνο του μαστού. Γυναίκες ηλικίας μέχρι 30 ετών σπανίως εμφανίζουν καρκίνο μαστού, αποτελώντας περίπου το 1,5% όλων των περιστατικών. Ενώ το 80% των νεοπλασμάτων του μαστού, παρατηρείται σε γυναίκες ηλικίας άνω των 50 ετών.
- Θετικό οικογενειακό ιστορικό. Δηλαδή η εμφάνιση της νόσου σε συγγενή πρώτου βαθμού, όπως μητέρα, αδερφή ή κόρη.
- Γενετική προδιάθεση. Έχουν αναγνωριστεί συγκεκριμένα γονίδια στο DNA των γυναικών τα οποία προδιαθέτουν στην εμφάνιση της νόσου. Μεταλλάξεις στα γονίδια BRCA1, BRCA2 και P53 αυξάνουν την πιθανότητα καρκίνου του μαστού κατά 20 φορές περισσότερο έως την ηλικία των 60 ετών, από ότι σε γυναίκες αντίστοιχης ηλικίας χωρίς την παρουσία των γονιδίων. Ενώ μεταλλάξεις στα γονίδια CHEK2 και ATM διπλασιάζουν την πιθανότητα αυτή. Η γενετική προδιάθεση, αφορά σχετικά μικρό ποσοστό γυναικών με νόσο. Σε 100 γυναίκες με καρκίνο του μαστού, γενετική προδιάθεση υπάρχει μόνο σε 5 έως 7 γυναίκες.
- Τα χρόνια διάρκειας της περιόδου. Η πρώιμη έναρξη της περιόδου (εμμηναρχή) σε ηλικία μικρότερη των 12 ετών καθώς και η καθυστερημένη εμμηνόπαυση, δηλαδή παρουσία περιόδου σε γυναίκες ηλικίας μεγαλύτερης των 55 ετών σχετίζονται με την εμφάνιση του καρκίνου του μαστού.
- Εμμηνόπαυση πριν από το 50ό έτος της ηλικίας.
- Τεκνοποίηση. Η απουσία τεκνοποίησης ή τεκνοποίηση σε ηλικία μεγαλύτερη των 35 ετών.
- Θηλασμός. Η απουσία θηλασμού είναι παράγοντας κινδύνου. Ενώ αντίθετα νεότερες μελέτες δείχνουν ότι, θηλασμός για περισσότερους από μήνες μειώνει τον κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου του μαστού.
- Παχυσαρκία. Το αυξημένο σωματικό βάρος και ειδικότερα όταν, ο δείκτης μάζας σώματος είναι μεγαλύτερος από το 40.
- Ακτινοβολία της περιοχής του θώρακα.
- Το κάπνισμα.
- Η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων αλκοόλ.
- Η διατροφή. Η αυξημένη κατανάλωση λιπαρών τροφών, κόκκινου κρέατος σε συνδυασμό με καθιστική ζωή και έλλειψη άσκησης.
Προληπτικός έλεγχος.
Ο προληπτικός έλεγχος αφορά κάθε γυναίκα. Προτείνεται ο παρακάτω έλεγχος:
Όλες οι γυναίκες άνω των 20 ετών, ανεξάρτητα προδιαθεσικών παραγόντων και κληρονομικότητας, οφείλουν να αυτοεξετάζουν το στήθος τους μια φορά τον μήνα. Με τον τρόπο αυτό ουσιαστικά χαρτογραφούν το μαστό τους και έτσι είναι εύκολο να διαπιστώσουν κάποιο από τα ύποπτα σημεία της νόσου.
- Όλες οι γυναίκες άνω των 20 ετών πρέπει να υποβάλλονται σε κλινική εξέταση των μαστών από εξειδικευμένο γιατρό τουλάχιστον μια φορά κάθε τρία έτη.
- Όλες οι γυναίκες ηλικίας 35-40 ετών θα πρέπει να υποβάλλονται σε κλινική εξέταση των μαστών κάθε δύο χρόνια και να κάνουν την πρώτη τους μαστογραφία.
- Όλες οι γυναίκες ηλικίας άνω των 40 ετών, θα πρέπει να υποβάλλονται σε μαστογραφία και κλινική εξέταση από εξειδικευμένο γιατρό μια φορά κάθε χρόνο. Οι μαστογραφίες των προηγούμενων ετών δεν πετιούνται διότι χρησιμεύουν για συγκριτικό έλεγχο με τις επόμενες.
Αν η γυναίκα έχει θετικό οικογενειακό ιστορικό δηλαδή ιστορικό καρκίνου του μαστού σε συγγενή πρώτου βαθμού (όπως μητέρα, αδερφή). Τότε προτείνεται η έναρξη συστηματικού ελέγχου δηλαδή κλινική εξέταση μαστών και μαστογραφία μία δεκαετία ενωρίτερα από την ηλικία που εκδηλώθηκε καρκίνος μαστού στην συγγενή πρώτου βαθμού. Σε περιπτώσεις θετικού οικογενειακού ιστορικού και γνωστής γενετικής προδιάθεσης ο συστηματικός έλεγχος εξατομικεύεται από τον εξειδικευμένο χειρουργό όσον αφορά την συχνότητα του ελέγχου και την απεικονιστική εξέταση των μαστών ( υπέρηχο, μαγνητική μαστογραφία κλπ.)