Ίκτερος είναι ο κιτρινοπράσινος χρωματισμός του δέρματος και των βλεννογόνων που οφείλεται στην εναπόθεση της χολερυθρίνης στους ιστούς.
Ο χρωματισμός αυτός αφορά όλους τους ιστούς του σώματος, αλλά γίνεται ιδιαίτερα εμφανής με το κιτρίνισμα του επιπεφυκότα (το λευκό των ματιών). Οι επιπεφυκότες είναι η πρώτη θέση εμφάνισης του ίκτερου εξαιτίας της μεγαλύτερης συγκέντρωσης της χολερυθρίνης στον σκληρό χιτώνα των ματιών.
Η φυσιολογική τιμή της ολικής χολερυθρίνης που κυκλοφορεί στο αίμα είναι 1mg. Όταν τιμή αυτή αρχίσει να αυξάνεται, τότε αρχίζει και η εναπόθεση της χολερυθρίνης στους ιστούς και σταδιακά ο κιτρινοπράσινος χρωματισμός τους. Το ικτερικό χρώμα γίνεται αντιληπτό στο φώς της ημέρας ή σε άπλετο λευκό φωτισμό, όταν η τιμή της ολικής χολερυθρίνης αυξηθεί πάνω από 3 mg.
Η περεταίρω άνοδος των επιπέδων της χολερυθρίνης οδηγεί σε σταδιακή επιδείνωση της ικτερικής χροιάς.
Ίκτερος μπορεί να εμφανιστεί σε οποιαδήποτε περίπτωση είτε, αυξάνεται η παραγωγή χολερυθρίνης, είτε εμποδίζεται η πρόσληψη και σύνδεση της χολερυθρίνης με το γλυκουρονικό οξύ εντός του ηπατικού κυττάρου, είτε εμποδίζεται η φυσιολογική απέκκριση της με την χολή. Τα σημαντικότερα αίτια ίκτερου είναι τα ακόλουθα:
Αίτια που σχετίζονται με αυξημένη παραγωγή χολερυθρίνης. (αυξάνεται η έμμεση χολερυθρίνη)
- Αιμολυτικές αναιμίες.
- Μεγάλα μετατραυματικά αιματώματα
Αίτια που σχετίζονται με ελαττωμένη πρόσληψη της χολερυθρίνης από το ηπατικό κύτταρο. (αυξάνεται η έμμεση χολερυθρίνη)
- Σύνδρομο Gilbert.
- Crigler-Najjar II.
Πρόκειται για γενετικά σύνδρομα που χαρακτηρίζονται από περιοδική μικρή αύξηση της έμμεσης χολερυθρίνης στο αίμα και σε επίπεδα όχι μεγαλύτερα από 3mg. Οφείλονται σε κληρονομική διαταραχή τόσο στην πρόσληψη της χολερυθρίνης από το ηπατικό κύτταρο όσο και στη σύνδεση της με γλυκουρονικό οξύ μέσα στο κύτταρο.
Αίτια που σχετίζονται με ελαττωμένη σύνδεση της χολερυθρίνης με το γλυκουρονικό οξύ εντός του ηπατικού κυττάρου(αυξάνεται η έμμεση χολερυθρίνη)
- Crigler-Najjar I. Πρόκειται για σπάνια και συχνά θανατηφόρα οικογενή νόσο που εμφανίζεται αμέσως μετά την γέννηση. Οφείλεται σε σχεδόν πλήρη αδυναμία σύνδεσης της χολερυθρίνης με το γλυκουρονικό οξύ
- Ίκτερος των νεογνών. Πρόκειται για παροδικό ίκτερο που εμφανίζεται αμέσως μετά την γέννηση και αποδίδεται σε καθυστερημένη ωρίμανση της ενζυμικής δράσης που απαιτείται για την σύνδεση της χολερυθρίνης με το γλυκουρονικο οξύ. Διαρκεί λίγες ημέρες δίχως καμιά δυσμενή επίπτωση στο νεογέννητο.
Αίτια που σχετίζονται με ενδοηπατική διαταραχή της απέκκρισης της χολερυθρίνης. (αυξάνεται η άμεση χολερυθρίνη)
- Οξεία ιογενής ηπατίτιδα
- Αλκοολική ηπατίτιδα
- Κίρρωση του ήπατος
- Φαρμακευτική ηπατίτιδα
- Παρασιτώσεις ήπατος (π.χ σπειροχαίτες)
Αίτια που σχετίζονται με μηχανική απόφραξη των χοληφόρων οδών που διοχετεύουν την χολή από το ήπαρ στο έντερο. (αυξάνεται η άμεση χολερυθρίνη)
Η απόφραξη μερική ή πλήρης των σωλήνων (χολαγγεία) που μεταφέρουν την χολή που παράγεται από το ήπαρ στο δωδεκαδάκτυλο προκαλούν μια ειδική κατηγορία ίκτερου που ονομάζεται αποφρακτικός ίκτερος.
- Λιθίαση του χοληδόχου πόρου
- Δυσλειτουργία ή στένωση του σφικτήρα του Oddi στο φύμα το Vater
- Εκκόλπωμα στην δεύτερη μοίρα του δωδεκαδακτύλου
- Σύνδρομο Mirizzi. Είναι σπάνιο σύνδρομο που οφείλεται σε παρουσία μεγάλου λίθου εντός της χοληδόχου κύστης, ο οποίος προκαλεί πίεση και μερική απόφραξη του χοληδόχου πόρου.
- Χολαγγειΐτιδα
- Νόσος Caroli. Είναι μία μορφή συγγενούς κυστικής νόσου, που προκαλεί σακκοειδή διεύρυνση των ενδοηπατικών χοληφόρων
- Σκληρυντική χολαγγειΐτιδα. Χρόνια νόσος αγνώστου αιτιολογίας, που δεν οφείλεται σε μικροβιακή προσβολή και οδηγεί σε στένωση των χοληφόρων
- Παγκρεατίτιδα
- Καρκίνος του χοληδόχου πόρου – χολαγγειοκαρκίνωμα
- Καρκίνος της κεφαλής του παγκρέατος
- Καρκίνος του φύματος του Vater
Διαβάστε σχετικά άρθρα