Η κύστη παγκρέατος είναι μια πάθηση που συνήθως είναι ασυμπτωματική και αναγνωρίζεται τυχαία μετά κάποια απεικονιστική εξέταση, συνήθως αξονική ή μαγνητική κοιλίας.
Οι παγκρεατικές κύστες, είναι συνήθως καλοήθεις. Ωστόσο σε ορισμένες περιπτώσεις μπορεί να είναι κακοήθεις ή να μπορεί να εξαλλαχθούν σε καρκίνο.
Για τον λόγο αυτό είναι άκρως απαραίτητο να γίνει σωστή διάκριση της παγκρεατικής κύστης, ορθή διάγνωση και αιτιολογική αντιμετώπιση.
Ποιες κύστες του παγκρέατος είναι καλοήθεις;
Οι ψευδοκύστες του παγκρέατος είναι πάντα καλοήθεις και αποτελούν περίπου το 75% των κυστών του παγκρέατος. Εμφανίζονται μετά από οξεία ή χρόνια παγκρεατίτιδα, δεν έχουν κυτταρικό τοίχωμα και περιβάλλονται από ινώδη κάψα. Το σχήμα τους είναι ομαλό κυκλικό ή ελλειπτικό και περιέχουν εξιδρωματικό υγρό πλούσιο σε αμυλάση. Το μέγεθος τους ποικίλει από μικρό μέχρι και πολύ μεγάλο ενώ η συνήθης θέση εντοπισμού τους είναι η κεφαλή του παγκρέατος προς τον ελάσσονα επιπλοϊκό θύλακα. Συνήθως είναι μονήρεις και πολύ σπάνια μπορεί να είναι περισσότερες.
Τα συνηθέστερα συμπτώματα των ψευδοκύστεων του παγκρέατος είναι, το επιγαστρικό άλγος, ο έμετος και η επιδείνωση των ενοχλήσεων μετά την λήψη τροφής που οδηγεί σε απώλεια βάρους και διαταραχή της θρέψης.
Ποιες κύστες του παγκρέατος είναι κακοήθεις;
Οι κακοήθεις ή νεοπλασματικές κύστεις του παγκρέατος ή αλλιώς κυστικά νεοπλάσματα του παγκρέατος, έχουν κυτταρικό τοίχωμα (επιθήλιο) και περιέχουν λεπτόρρευστο ορώδες ή παχύρευστο βλεννώδες υγρό.
Οι νεοπλασματικές κύστες του παγκρέατος διακρίνονται σε τρείς κύριες κατηγορίες.
1. Ορώδες κυσταδένωμα (Serous Cystic Neoplasm, SCN)
2. Βλεννώδες κυσταδένωμα (Mucinous Cystic Neoplasm, MCN)
3. Ενδοπορικό Θηλώδες Βλεννώδες Νεόπλασμα (Intraductal Papillary Mucinous Neoplasm , IPMN)
Τα IPMN διακρίνονται σε ενδοπορικά του κύριου παγκρεατικού πόρου (Main Duct IPMN, MD–IPMN) και σε ενδοπορικά των κλάδων του πόρου (Branch Duct IPMN, BD– IPMN).
Η κύστη παγκρέατος είναι καρκίνος;
Η ευρεία χρήση των απεικονιστικών εξετάσεων έχει ως συνέπεια να ανακαλύπτονται αρκετά συχνότερα οι κύστες του παγκρέατος, προκαλώντας ανησυχία στους ασθενείς. Από όλες τις κύστες παγκρέατος μόνο το 10-20% είναι κακοήθεις ή μπορεί να εξαλλαχθούν σε καρκίνο.
Συνεπώς, όχι η απεικόνιση μια κύστης στο πάγκρεας δεν σημαίνει καρκίνος παγκρέατος, αλλά συνεπάγεται μια λεπτομερή και εμπεριστατωμένη μελέτη για την ταυτοποίησή της και φυσικά την ανάλογη αντιμετώπιση της.
Ποιες εξετάσεις πρέπει να γίνουν για την διερεύνηση της κύστης παγκρέατος;
Το ιστορικό του ασθενούς το φύλο η ηλικία η κλινική εικόνα και η ύπαρξη ή όχι συμπτωμάτων είναι το πρώτο βήμα για την ταξινόμηση της παγκρεατικής κύστης. Με βάση αυτά τα δεδομένα γίνονται στοχευμένα οι απαραίτητες εξετάσεις με βάση το σκεπτικό του εξιδεικευμένου ιατρού.
Οι συνηθέστερες εξετάσεις που θα χρειαστούν είναι
1. ΜαγνητικήΧολαγγειο-Παγκρεατογραφία (MRCP). Απαραίτητη εξέταση για την διάκριση του τοιχώματος της κύστης και του περιεχόμενου υγρού. Επίσης δίνει σημαντικές πληροφορίες για την σχέση της κύστης με τον παγκρεατικό πόρο.
2. Ενδοσκοπικό Υπερηχογράφημα (EUS) Είναι σημαντικό για την λήψη υλικού είναι σε θέση να απεικονίσει λεπτομερέστερα τα χαρακτηριστικά του για κυτταρολογική και βιοχημική εξέταση.
3. ERCP. Πολύ σημαντική εξέταση, παρέχει πληροφορίες για την ανατομική θέση της κύστης και κυρίως για την επικοινωνία της με τον κύριο παγκρεατικό πόρο. Επίσης μπορεί να γίνει λήψη υγρού για κυτταρολογική εξέταση.
4. Καρκινικοί Δείκτες. Είναι απαραίτητο να γίνει προσδιορισμός ειδικών καρκινικών δεικτών όπως: CEA, CA125, CA15.3, CA 72.4, CA 19.9
5. Αιματολογικές και Βιοχημικές εξετάσεις.
Ο εργαστηριακός και απεικονιστικός έλεγχος στοχεύει στην ταυτοποίηση της παγκρεατικής κύστης προκειμένου να διαπιστωθεί αν πρόκειται για καλοήθη ή νεοπλασματική παγκρεατική κύστη προκειμένου να αντιμετωπισθεί αιτιολογικά.
Ποια είναι η θεραπεία της παγκρεατικής κύστης;
Η θεραπεία από την ταξινόμηση της κύστης και τα συμπτώματα του ασθενούς.
Ψευδοκύστη παγκρέατος.
Κύστη παγκρέατος χωρίς τοίχωμα με πρόσφατο ιστορικό παγκρεατίτιδας, παρουσία υγρού πλουσίου σε ένζυμα και επικοινωνία μεταξύ της κύστης και του παγκρεατικού πόρου υποδηλοί, ότι η κυστική βλάβη του παγκρέατος είναι ψευδοκύστη. Η αντιμετώπιση της εξαρτάται από το μέγεθος της κύστης και τις ενοχλήσεις που προκαλεί στον ασθενή.
Το ορώδες κυσταδένωμα (SCN)
Επιβεβαιωμένο με FNA και σε ασυμπτωματικούς ασθενείς χρειάζεται μόνο τακτική παρακολούθηση. Να σημειωθεί ότι επί αμφιβολιών σχετικά με την διάγνωση ή σε περίπτωση που αναγνωρίζονται ειδικά κριτήρια προτείνεται η χειρουργική αφαίρεση.
Το βλεννώδες κυσταδένωμα (MCN)
Αναπτύσσεται συνήθως στην ουρά και το σώμα του παγκρέατος και συνήθως αφορά σχετικά νέες γυναίκες. Παρότι εφαρμόζονται κριτήρια σχετικά με την μορφολογία του (διαφραγμάτια, αποτιτανώσεις, μετατόπιση παγκρεατικού πόρου). Η αντιμετώπιση του είναι κυρίως χειρουργική (παγκρεατεκτομή).
Το ενδοπορικό Θηλώδες Βλεννώδες Νεόπλασμα (IPMN)
Αφορούν κυρίως άντρες μεγαλύτερης ηλικίας. Ειδικότερα τα MD–IPMN έχουν αυξημένο κίνδυνο εμφάνισης καρκίνου παγκρέατος και για τον λόγο αυτό προτείνεται η χειρουργική αφαίρεση.
Οι νεοπλασματικές κύστες του παγκρέατος αντιμετωπίζονται με χειρουργική αφαίρεση τμήματος του παγκρέατος όπως είναι η περιφερική παγκρεατεκτομή σώματος και ουράς, η αφαίρεση της κεφαλής παγκρέατος, επέμβαση Whipple και σπανιότερα με ολική παγκρεατεκτομή.
Διαβάστε σχετικά άρθρα
- Καρκίνος παγκρέατος
- ERCP
- ERCP διάγνωση και θεραπεία για τον καρκίνο του παγκρέατος
- Απόφραξη δωδεκαδακτύλου – Stent δωδεκαδακτύλου
- Αποφρακτικός ίκτερος
- Καρκίνος φύματος Vater
- Καρκίνος χοληδόχου κύστης
- Χολαγγειοκαρκίνωμα – Καρκίνος χοληδόχου πόρου
- Καρκίνος ήπατος – Ηπάτωμα – Ηπατοκυτταρικό καρκίνωμα
- Ηπατικές μεταστάσεις
- Ραδιοκύματα RF – Μικροκύματα MW
- Χολοκυστίτιδα
- Χολαγγειίτιδα
- Λιθίαση χοληδόχου κύστης – Χολολιθίαση
- Λαπαροσκοπική χολοκυστεκτομή
- Λιθίαση χοληδόχου πόρου – Χοληδόχολιθίαση