Ομφαλοκήλη ονομάζεται η προβολή ενδοκοιλιακού οργάνου (συνήθως επίπλουν ή λεπτού εντέρου) δια μέσου του ομφαλού ή από θέση του κοιλιακού τοιχώματος γύρο από τον ομφαλό. Η ομφαλοκήλη διακρίνεται σε συγγενή και επίκτητη ή αλλιώς ομφαλοκήλη των ενηλίκων.
Συγγενής ομφαλοκήλη
Συγγενής ομφαλοκήλη είναι η ομφαλοκήλη που εμφανίζεται στην βρεφική ηλικία, και οφείλεται σε ατελή σύγκληση του ομφαλικού δακτυλίου. Δηλαδή του ανατομικού σημείου που ο ομφάλιος λώρος συναντά το κοιλιακό τοίχωμα του εμβρύου.
Όταν το βρέφος κλαίει, παρατηρείται μικρή ή μεγαλύτερη προβολή του ομφαλού, το εύρημα αυτό είναι ενδεικτικό συγγενούς ομφαλοκήλης.
Οι κήλες αυτές μπορεί να είναι πολύ μικρές ή και πολύ μεγάλες σε σημείο να περιέχουν μεγάλο τμήμα του λεπτού εντέρου, στην περίπτωση αυτή είναι απαραίτητη η χειρουργική διόρθωση ακόμα και κατά την βρεφική ηλικία. Παρόλα αυτά, συνήθως οι συγγενείς ομφαλοκήλες συγκλείονται αυτόματα με την ανάπτυξη του εμβρύου.
Σε παιδιά που η ομφαλοκήλη παραμένει μετά το δεύτερο ως τέταρτο έτος της ηλικίας, η αυτόματη αποκατάσταση δεν είναι εφικτή και θα χρειαστεί χειρουργική επέμβαση. Η περίσφιξη της συγγενούς ομφαλοκήλης είναι πολύ σπάνια.
Επίκτητες ομφαλοκήλες ή ομφαλοκήλη των ενηλίκων
Ομφαλοκήλη των ενηλίκων είναι η ομφαλοκήλη που εμφανίζεται στην ενήλικο ζωή. Οφείλεται σε προοδευτική αποδυνάμωση της λευκής γραμμής δηλαδή του κοιλιακού τοιχώματος που βρίσκεται γύρω από τον ομφαλό.
Λευκή γραμμή ονομάζουμε την απονεύρωση που βρίσκεται στην μέση γραμμή της κοιλιάς και συγκρατεί τους δύο ορθούς κοιλιακούς μυς. Εμφανίζεται κυρίως σε παχύσαρκες πολύτοκες γυναίκες, ιδίως κατά την μέση ηλικία.
Ποια είναι τα αίτια δημιουργίας της ομφαλοκήλης;
Τα αίτια εμφάνισης της ομφαλοκήλης είναι παρόμοια με τις αιτίες δημιουργίας και των υπολοίπων κηλών του κοιλιακού τοιχώματος. Για περισσότερες λεπτομέρειες δείτε εδώ
Επιπλέον, κύρια αιτία της ομφαλοκήλης είναι η παχυσαρκία και οι εγκυμοσύνες.
Στα παχύσαρκα άτομα (ασχέτου φύλου) υπάρχει προοδευτική αύξηση της διαμέτρου της κοιλιάς, συσσώρευση υποδόριου λίπους και σταδιακή εξασθένιση του κοιλιακού τοιχώματος. Η απονεύρωση των ορθών κοιλιακών μυών που βρίσκεται στην μέση γραμμή της κοιλιάς σταδιακά ξεχειλώνει και αποδυναμώνεται. Η εξασθένιση του κοιλιακού τοιχώματος γύρο του ομφαλού, είναι η αιτία που θα οδηγήσει σε προβολή των ενδοκοιλιακών οργάνων και την δημιουργία της ομφαλοκήλης.
Οι εγκυμοσύνες οδηγούν και αυτές, σε προοδευτική αύξηση της διαμέτρου της κοιλιάς, λόγω αύξησης του μεγέθους της μήτρας που περιέχει το έμβρυο. Επίσης οι ορμονικές μεταβολές που συνοδεύουν την διαδικασία της εγκυμοσύνης οδηγούν σε σταδιακή χαλάρωση του συνδετικού ιστού της λεκάνης και του κοιλιακού τοιχώματος.
Όλες οι έγκυες γυναίκες εμφανίζουν κάποιου βαθμού ομφαλοκήλη κατά την διάρκεια της εγκυμοσύνης και ιδιαίτερα προς το τέλος της.
Συνήθως οι ομφαλοκήλες αυτές σταδιακά αποκαθίστανται αυτόματα, μέσα στους πρώτους μήνες μετά τον τοκετό. Στην περίπτωση όμως, των επαναλαμβανόμενων εγκυμοσυνών και ειδικά σε παχύσαρκες γυναίκες η εξασθένιση του κοιλιακού τοιχώματος είναι μόνιμη και οδηγεί σε δημιουργία ομφαλοκήλης.
Πως θα καταλάβω ότι έχω ομφαλοκήλη;
Η διάγνωση της ομφαλοκήλης είναι εύκολη υπόθεση. Η κήλη εμφανίζεται ως προβολή του δέρματος στον ομφαλό ή και γύρο από αυτόν. Σε αρχικά στάδια είναι μικρή, ανατάσσεται εύκολα και εμφανίζεται στην όρθια θέση ή σε περιπτώσεις αυξημένης ενδοκοιλιακής πίεσης, όπως για παράδειγμα ο βήχας και η ανύψωση βάρους. Προοδευτικά η κήλη μεγαλώνει όλο και περισσότερο, η φυσιολογική εσοχή του ομφαλού χάνεται και η προπέτεια του δέρματος γίνεται μόνιμη.
Η ομφαλοκήλη συνοδεύεται από περιομφαλικό πόνο, αίσθημα δυσφορίας ακόμα και ναυτία. Σε περιπτώσεις μεγάλης ομφαλοκήλης που προβάλει τμήμα εντέρου, ο ασθενής μπορεί να αισθάνεται ή και να ακούει ακόμα την κίνηση του εντέρου μέσα στην κήλη. Αρκετά συχνά το δέρμα πάνω από την κήλη πιέζεται από το προβάλλων όργανο με αποτέλεσα να διαταράσσετε η αιμάτωση του.
Στις περιπτώσεις αυτές και λόγο της ισχαιμίας του δέρματος είναι πιθανόν να συμβεί ακόμα και ισχαιμική νέκρωση του δέρματος. Έντονος περιομφαλικός πόνος, που συνοδεύεται από ερυθρότητα του δέρματος, σκληρία της κήλης, ναυτία ή εμέτους είναι ένδειξη περίσφιξης και χρήζει άμεσης ιατρικής φροντίδας.
Μεγάλη περισφιγμένη ομφαλοκήλη με ισχαιμική αλλοίωση του δέρματος του ομφαλού σε παχύσαρκη γυναίκα.
Μεγάλο τμήμα του λεπτού εντέρου βρίσκεται εγκλωβισμένο μέσα στον σάκο της ομφαλοκήλης
Ποια είναι η θεραπεία της ομφαλοκήλης;
Η θεραπεία της ομφαλοκήλης, όπως και όλων των κηλών του κοιλιακού τοιχώματος, είναι η άμεση χειρουργική επέμβαση που στοχεύει στην ανάταξη του προβάλλοντος οργάνου και την ενίσχυση του κοιλιακού τοιχώματος γύρω από τον ομφαλό.
Σε μικρές ομφαλοκήλες, η επέμβαση γίνεται μέσο μικρής περιομφαλικής τομής, που σκοπεύει στην ανάταξη της κήλης και την συρραφή του χάσματος του κοιλιακού τοιχώματος με χρήση ραμμάτων.
Σε μεγάλες ομφολοκήλες η τομή μπορεί να επεκταθεί πάνω ή κάτω του ομφαλού, εκτελείται η ανάταξη της κήλης και η ισχυροποίηση του κοιλιακού τοιχώματος επιτυγχάνεται με χρήση πλέγματος.
Σήμερα με την εξέλιξη της λαπαροσκοπικής, η χειρουργική διόρθωση της ομφαλοκήλης εκτελείται μέσο τριών μικρών οπών στην κοιλιά. Και εδώ εκτελείται λαπαροσκοπική ανάταξη της κήλης και σταθεροποίηση του πλέγματος στο ευάλωτο σημείο του ομφαλικού δακτυλίου.
Λαπαροσκοπική διόρθωση της ομφαλοκήλης
Η λαπαροσκοπική αντιμετώπιση της ομφαλοκήλης αποτελεί σήμερα, την πλέον σύγχρονη μέθοδο χειρουργικής διόρθωσης της κήλης.
Η επέμβαση εκτελείτε λαπαροσκοπικά μέσω τριών μικρών οπών στο πλάγιο κοιλιακό τοίχωμα. Κατά την διάρκεια της επέμβασης εκτελείτε η ανάταξη του σάκου της κήλης, η τοποθέτηση και καθήλωση του πλέγματος, που ενισχύει το οπίσθιο κοιλιακό τοίχωμα σε μεγάλη έκταση γύρω από τον ομφαλό.
Το μέγεθος των πλεγμάτων είναι συνήθως 15Χ10 εκ. ή μεγαλύτερα (δηλαδή πολύ μεγαλύτερα από το μέγεθος της ομφαλοκήλης) και ενισχύουν πολύ μεγαλύτερο τμήμα του κοιλιακού τοιχώματος χωρίς να χρειάζονται εκτεταμένες τομές.
Αυτό είναι και το μεγαλύτερο πλεονέκτημα της λαπαροσκοπικής ομφαλοκήλης. Δηλαδή, αφενός η διόρθωση της ομφαλοκήλης και αφετέρου η εκτεταμένη ενίσχυση του κοιλιακού τοιχώματος χωρίς την εκτέλεση τομών, όπως θα ήταν απαραίτητο σε ανοιχτό χειρουργείο.
Επιπλέον ενισχύεται η λευκή γραμμή άνωθεν του ομφαλού, που αποτελεί και την συνηθέστερη θέση εμφάνισης της επιγαστρικής κήλης (κήλη λευκής γραμμής). Με τον τρόπο αυτό, πέραν της αντιμετώπισης της ομφαλοκήλης είναι δυνατόν να αντιμετωπισθεί θεραπευτικά και η επιγαστρική κήλη, κατά την διάρκεια της ίδιας επέμβασης.
Στους περισσότερους ασθενείς, η παρουσία της ομφαλοκήλης συνοδεύεται με μικρού ή μεγαλύτερου βαθμού διάτασης της λευκής γραμμής που προκαλεί διάταση του κοιλιακού τοιχώματος κατά την ανύψωση του σώματος και δυνητικά μπορεί να οδηγήσει σε επιγαστρική κήλη. Με την λαπαροσκοπική επέμβαση επιτυγχάνεται αφενός η αντιμετώπιση της ομφαλοκήλης και αφετέρου η διόρθωση ή η πρόληψη της επιγαστρικής κήλης χωρίς επιπλέον τομές.
Η διάρκεια της λαπαροσκοπικής επέμβασης είναι περίπου μία ώρα. Η μετεγχειρητική ανάρρωση είναι ταχεία και πλήρως ανώδυνη.
Τα κύρια πλεονεκτήματα της λαπαροσκοπικής ομφαλοκήλης είναι:
- Εκτεταμένη ενίσχυση του κοιλιακού τοιχώματος χωρίς τομές.
- Ταυτόχρονη αντιμετώπιση της διάτασης της λευκής γραμμής ή της επιγαστρικής κήλης.
- Προληπτική ενίσχυση μεγαλύτερου τμήματος του πρόσθιου κοιλιακού, όταν αυτό κριθεί αναγκαίο.
- Αποφεύγονται οι μεγάλες χειρουργικές τομές, αφού η επέμβαση εκτελείται μέσω τριών μικρών οπών στο πλάγιο κοιλιακό τοίχωμα.
- Ανώδυνη και ταχεία μετεγχειρητική ανάρρωση.
- Οι περισσότεροι ασθενείς μπορούν να επιστρέψουν στο σπίτι τους έξι με οκτώ ώρες μετά το χειρουργείο χωρίς να είναι απαραίτητη η παραμονή τους στο νοσοκομείο.
Διαβάστε σχετικά άρθρα